Stres w pracy to jak nieproszony gość na imprezie – wszyscy wiedzą, że jest, ale nikt nie chce o tym głośno mówić. A źródła? Cóż, zwykle nie jest to jeden powód, lecz cały koktajl niedomówień, absurdalnych deadline’ów i toksycznych relacji, podany w szklance z napisem „kultura korporacyjna”. Zanim jednak zaczniemy szukać winnych w zarządzie, HR-ze czy kosmicznych energiach, spójrzmy na dane: 83% pracowników w Polsce doświadcza stresu w pracy (Badanie ADP 2023), a najczęstsze przyczyny to przeciążenie obowiązkami, brak kontroli nad zadaniami i… no właśnie, resztę omówimy szczegółowo.

1. Przeciążenie obowiązkami, czyli jak udowodnić, że jesteś wielozadaniowy jak ośmiornica

Współczesne środowisko pracy wymaga od nas efektywności godnej szwajcarskiego zegarka. Tylko że zegarki nie piją kawy na litry, nie mają kryzysów egzystencjalnych i nie dostają maili o 23:00 z dopiskiem „ASAP”.

• Efekt piły łańcuchowej – nowe zadania dodajemy, ale starych nie odejmujemy
• Syndrom supermana – przeświadczenie, że „jak ja tego nie zrobię, to nikt nie zrobi”
• Paradoks produktywności – im więcej robisz, tym więcej ci dają do zrobienia

Jak to wygląda w praktyce? Prosty test: jeśli twój kalendarz przypomina układankę Tetris w poziomie krytycznym, a lista zadań nigdy nie maleje – witaj w klubie.

Case study: Startupowa rzeczywistość

W naszym pierwszym roku w NexTech mieliśmy zasadę „każdy robi wszystko”. Brzmi pięknie, prawda? Do momentu, gdy nasz CTO próbował jednocześnie pisać kod, negocjować z inwestorami i zamawiać pizzę dla zespołu. Efekt? Burnout w 3 miesiące i lekcja, którą zapamiętaliśmy: specjalizacja istnieje nie bez powodu.

2. Brak kontroli i autonomii, czyli mikrozarządzanie na poziomie mistrzowskim

Nic nie stresuje bardziej niż sytuacja, gdy traktują cię jak nastolatka na pierwszej randce – z nieufnością, kontrolą i tysiącem pytań „a gdzie idziesz?”, „a o której wrócisz?”, „a dlaczego zrobiłeś to tak, a nie inaczej?”.

Ironia? Im bardziej staramy się kontrolować zespół, tym mniej kontrolujemy wyniki. Badania Google’s Project Aristotle pokazały jasno – kluczem do efektywności jest psychologiczne bezpieczeństwo i autonomia, nie mikro-zarządzanie.

3. Toksyczna kultura, czyli jak zamienić biuro w pole minowe

Kultura organizacyjna to jak zapach w biurze – niewidzialny, ale wszyscy wiedzą, gdy coś śmierdzi. Najczęstsze „aromaty” generujące stres:

• Rywalizacja zamiast współpracy – gdy ludzie wolą podkopać kolegę, niż pomóc
• Braki w komunikacji – zasada „domyśl się, o co mi chodzi” jako standard
• Brak uznania – jedyny feedback to ten negatywny
• Gra w obwinianie – szukanie winnego ważniejsze niż rozwiązanie problemu

Pamiętam spotkanie w jednej korporacji (nazwy nie wymienię, ale rymuje się z „SchmalibaLand”), gdzie menedżer chwalił się: „U nas ludzie sami odchodzą, nie musimy ich zwalniać!”. No gratulacje, mistrzu zarządzania – właśnie opisałeś problem, nie sukces.

4. Niejasne oczekiwania, czyli zgadnij, co mam na myśli

To ulubiona gra w wielu firmach: „Nie powiem ci dokładnie, czego oczekuję, ale jak zrobisz nie tak, to cię uświadomię”. Klasyka gatunku:

• Cel: „Zwiększ zaangażowanie klientów” (ale jak? o ile? do kiedy?)
• Feedback: „To nie jest dokładnie to, co miałem na myśli” (a co miałeś, Sherlocku?)
• Ocena: „Mógłbyś się bardziej starać” (co konkretnie mam zmienić?)

Rozwiązanie? SMART cele i konkretne, konstruktywne informacje zwrotne. Ale kto by się przejmował takimi drobiazgami…

5. Brak work-life balance, czyli jak żyć w trybie „always on”

Współczesna technologia dała nam wolność pracy z każdego miejsca na ziemi. W zamian zabrała możliwość niepracy w jakimkolwiek miejscu na ziemi. Najbardziej stresogenne praktyki:

• Maile po godzinach – z dopiskiem „niepilne” (wtedy wiadomo, że pilne)
• Expectation of instant response – jakby Slack był rozszerzeniem mózgu
• Chora presja dostępności – urlop? Tylko z laptopem! Choroba? Przecież możesz prowadzić calla!

Prawda jest taka: żaden mail nie umarł z braku odpowiedzi w ciągu 2 godzin. A jeśli umarł, to może nie był wart wysłania?

6. Brak rozwoju, czyli Groundhog Day w wersji korporacyjnej

Rutyna to cichy zabójca zaangażowania. Gdy praca przestaje być wyzwaniem, a staje się przewidywalnym koszmarem w kółko tego samego, stres gwarantowany. Objawy:

• Twoje największe wyzwanie to walka z drukarką
• Rozwój ogranicza się do corocznego szkolenia BHP
• Awans? „Jesteś tu dopiero 3 lata, co się spieszysz?”

Najlepsze (czytaj: najgorsze) jest to, że firmy potem dziwią się, czemu ludzie odchodzą. No cóż, może dlatego, że oferujecie im perspektywę rozwoju na poziomie rośliny doniczkowej?

Jak diagnozować źródła stresu w swojej firmie? Praktyczne narzędzia

Teoria teorią, ale przejdźmy do konkretów. Oto metody, które stosujemy w NexTech, by wyłapać stresogenne czynniki:

1. Anonimowe pulse checky

Krótkie, cotygodniowe ankiety z jednym pytaniem: „W skali 1-10, jak bardzo zestresowany czujesz się w pracy tej tygodniu i dlaczego?”. Klucz: działamy na feedbacku, nie tylko go zbieramy.

2. Exit interviews nawet przy odejściach dobrych pracowników

Dlaczego czekać, aż ludzie odejdą? Rozmawiajmy z tymi, którzy odchodzą mimo dobrych warunków – oni powiedzą prawdę, której obecni pracownicy mogą się bać wyrazić.

3. Analiza danych HR

Wskaźniki absencji, rotacji, wykorzystania dni chorobowych – liczby nigdy nie kłamią. Jeśli w jednym dziale L4 jest jak promocje w Black Friday, może to nie przypadek?

4. Sesje „Jak możemy cię zestresować?”

Przewrotna nazwa, ale działa. Regularne spotkania, gdzie otwarcie rozmawiamy o bolączkach. Klucz: żadnych konsekwencji za szczerość.

Podsumowanie: Stres to nie powód do dumy

W pewnych kręgach panuje jeszcze przekonanie, że stres w pracy to powód do dumy – „jak się nie stresujesz, to znaczy że się nie starasz”. Bzdura. Chroniczny stres to jak jeżdżenie samochodem na rezerwie – może i jedziesz, ale daleko nie zajedziesz.

Prawdziwe przywództwo to nie maksymalizowanie wyników kosztem ludzi, ale stworzenie środowiska, w którym ludzie mogą dawać z siebie maksimum bez poczucia, że ich kosztuje to zdrowie.

A jeśli po przeczytaniu tego tekstu pomyślałeś „ale u nas to nie problem”, to może warto zadać sobie pytanie: czy na pewno wiesz, jak naprawdę czuje się twój zespół?

Piotrek

Cześć, jestem Tomasz Nowak – CEO i współzałożyciel NexTech Solutions, globalnego startupu technologicznego, który z 3-osobowego zespołu rozrósł się do ponad 200 pracowników w 7 krajach.

Kim jestem?

Mam 35 lat i od 12 lat działam w branży technologicznej, w tym od 5 lat jako CEO. Z wykształcenia jestem magistrem informatyki (Politechnika Warszawska), ukończyłem również MBA na INSEAD, ale moim prawdziwym uniwersytetem był proces budowania firmy od zera do globalnego zasięgu.

Wierzę w podejmowanie decyzji w oparciu o dane, nie intuicję. Cenię sobie bezpośrednią komunikację i transparentność – zarówno w relacjach z zespołem, jak i na tym blogu. Jestem pragmatycznym wizjonerem – potrafię marzyć o wielkich rzeczach, ale zawsze z planem realizacji w ręku.

Moje wartości

• Transparentność i uczciwość – fundamenty każdego trwałego biznesu
• Innowacyjność – nie jako modne hasło, ale codzienna praktyka
• Kultura organizacyjna oparta na odpowiedzialności i autonomii
• Rozwój pracowników jako klucz do sukcesu firmy
• Globalne myślenie od pierwszego dnia działalności

Poza biznesem

Wstaję codziennie o 5:30, by zacząć dzień od medytacji i treningu. Mimo intensywnego grafiku (ponad 50 lotów biznesowych rocznie), staram się utrzymywać work-life balance. Biegam w triatlonach, gram w tenisa i jestem aktywnym mentorem dla młodych przedsiębiorców.

Najważniejsza rola w moim życiu? Ojciec dwójki dzieci, dla których staram się być obecny mimo wymagającego biznesu.

Dlaczego ten blog?

„Strona Szefa” to moja przestrzeń do dzielenia się praktyczną wiedzą z zakresu zarządzania i budowania globalnego biznesu. Bez korporacyjnego żargonu, bez pustych frazesów, za to z konkretnymi przykładami i danymi.

Piszę zarówno o sukcesach, jak i porażkach – bo to z tych drugich płyną najcenniejsze lekcje. Jak mawiamy w zespole: „Nie ma nieudanych projektów, są tylko eksperymenty z nieoczekiwanymi rezultatami.”

Jeśli szukasz praktycznej wiedzy o budowaniu startupu, zarządzaniu zespołem w szybko rosnącej firmie i skalowaniu biznesu na globalną skalę – jesteś we właściwym miejscu.