Najczęstsze luki bezpieczeństwa w startupach

Startupy mają tendencję do myślenia, że cyberbezpieczeństwo to problem korporacji – przecież kto by chciał atakować małą, dopiero rozwijającą się firmę? Niestety, rzeczywistość jest brutalna: 60% małych firm upada w ciągu 6 miesięcy po cyberataku. I nie, to nie jest kolejny straszak na potrzeby artykułu – to twarde dane z raportu Verizon. W tym tekście przeanalizujemy najczęstsze luki, które obserwuję w startupach (własnych i konkurencji), i co ważniejsze – jak je łatwo załatać, zanim będzie za późno.

1. „To tylko MVP” – czyli jak rozwój produktu niszczy bezpieczeństwo

Znasz to podejście: „Najpierw wypuśćmy produkt, bezpieczeństwem zajmiemy się później”? Gratulacje – właśnie stworzyłeś idealny cel dla ataków. W NexTech Solutions przez to podejście straciliśmy 3 miesiące pracy, gdy okazało się, że nasze MVP miało:

• Domyślne hasła admin/admin w środowisku produkcyjnym (tak, naprawdę to się zdarza)
• API bez żadnych limitów zapytań
• Bazy danych dostępne publicznie w chmurze

Koszt naprawy? 5x wyższy niż gdybyśmy od początku wbudowali bezpieczeństwo w proces rozwoju. Prosta zasada: jeśli nie stać cię na bezpieczeństwo w MVP, to nie stać cię na MVP.

Jak to naprawić:

• Wdróż zasady „Secure by Design” od pierwszego dnia
• Minimum: uwierzytelnianie, autoryzacja i szyfrowanie danych
• Automatyzuj testy bezpieczeństwa w pipeline’ach CI/CD

2. Chmura ≠ Magia – największe błędy w konfiguracji AWS/Azure/GCP

Wierzysz, że skoro używasz chmury, to dostawca zadba o twoje bezpieczeństwo? Miło by było. W rzeczywistości 90% incydentów w chmurze wynika z błędnej konfiguracji klienta. Najczęstsze grzechy:

Najśmieszniejsze (albo raczej najsmutniejsze)? Naprawa większości tych problemów zajmuje mniej niż godzinę. Ale jakoś zawsze jest „ważniejsze” zadanie.

Jak to naprawić:

• Używaj narzędzi typu AWS Config, Azure Security Center
• Wdróż zasady least privilege dla IAM
• Automatyzuj skanowanie konfiguracji (np. z ScoutSuite, Prowler)

3. „U nas to nie problem” – czyli ślepe punkty w świadomości zespołu

Najsłabszym ogniwem w bezpieczeństwie? Ludzie. I nie chodzi tylko o klikanie w phishingowe linki (choć to też). W startupach często spotykam trzy niebezpieczne postawy:

• „Nie mamy nic cennego” – aż do momentu, gdy okazuje się, że twoje dane szkoleniowe AI są warte miliony
• „To zadanie dla security team” – który w startupach często składa się z… nikogo
• „Nie mamy czasu na szkolenia” – ale znajdzie się czas na gaszenie pożarów po ataku

Prawda jest taka: w startupach każdy jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo. Od CEO po stażystów.

Jak to naprawić:

• Wprowadź obowiązkowe szkolenia security (np. z platform typu KnowBe4)
• Stwórz kulturę zgłaszania incydentów bez strachu przed konsekwencjami
• Testuj świadomość przez symulowane ataki phishingowe

4. Tech debt, który gryzie – przestarzałe zależności i biblioteki

Wiesz, ile startupów regularnie aktualizuje zależności w projektach? Z moich obserwacji – może 20%. Reszta żyje w błogiej nieświadomości, że ich package.json to lista życzeń dla hakerów.

Prawdziwa historia z naszego podwórka: jeden przestarzały pakiet w React (nieaktualizowany od 2 lat) dał atakującym możliwość wykonania dowolnego kodu na serwerze. Szczęśliwie wykryliśmy to podczas rutynowego audytu. Ale mogło skończyć się katastrofą.

Jak to naprawić:

• Automatyzuj skanowanie zależności (Dependabot, Snyk, WhiteSource)
• Wprowadź politykę regularnych aktualizacji (np. co kwartał)
• Monitoruj CVE dla używanych technologii

5. Brak planu na wypadek ataku – czyli jak pogorszyć już złą sytuację

Test: co robisz, gdy odkryjesz, że twoja baza danych wyciekła w dark webie? Jeśli odpowiedź brzmi „panikować”, to masz problem. Większość startupów:

• Nie ma spisanego planu reagowania na incydenty
• Nie testowała procedur odzyskiwania danych
• Nie wie, kogo powiadomić w przypadku naruszenia

Efekt? Zamiast kontrolowanego zarządzania kryzysem, dostajesz chaos, który niszczy reputację firmy.

Jak to naprawić:

• Stwórz dokument IRP (Incident Response Plan)
• Przeprowadzaj regularne ćwiczenia (tabletop exercises)
• Miej przygotowane komunikaty dla klientów i mediów

Podsumowanie: nie musisz być perfekcyjny, wystarczy, że nie będziesz najgorszy

Bezpieczeństwo w startupach to nie jest kwestia „czy” zostaniesz zaatakowany, tylko „kiedy”. Ale dobra wiadomość jest taka: 80% ataków wykorzystuje znane od lat luki, które można łatwo załatać. Nie potrzebujesz milionowego budżetu – potrzebujesz konsekwencji w podstawowych praktykach.

Zacznij od tych 5 kroków:

1. Zabezpiecz swoje środowisko chmurowe (MFA, least privilege, skanowanie konfiguracji)
2. Wprowadź automatyzację w zarządzaniu zależnościami i łatkami
3. Edukuj zespół – nie raz, ale regularnie
4. Zbuduj plan na wypadek incydentu i przetestuj go
5. Traktuj bezpieczeństwo jako feature produktu, a nie koszt

Pamiętaj: w cybersecurity nie chodzi o to, by być nie do zhakowania. Chodzi o to, by być trudniejszym celem niż konkurencja. A w startupowym świecie to często wystarczy, by uniknąć 99% problemów.

Piotrek

Cześć, jestem Tomasz Nowak – CEO i współzałożyciel NexTech Solutions, globalnego startupu technologicznego, który z 3-osobowego zespołu rozrósł się do ponad 200 pracowników w 7 krajach.

Kim jestem?

Mam 35 lat i od 12 lat działam w branży technologicznej, w tym od 5 lat jako CEO. Z wykształcenia jestem magistrem informatyki (Politechnika Warszawska), ukończyłem również MBA na INSEAD, ale moim prawdziwym uniwersytetem był proces budowania firmy od zera do globalnego zasięgu.

Wierzę w podejmowanie decyzji w oparciu o dane, nie intuicję. Cenię sobie bezpośrednią komunikację i transparentność – zarówno w relacjach z zespołem, jak i na tym blogu. Jestem pragmatycznym wizjonerem – potrafię marzyć o wielkich rzeczach, ale zawsze z planem realizacji w ręku.

Moje wartości

• Transparentność i uczciwość – fundamenty każdego trwałego biznesu
• Innowacyjność – nie jako modne hasło, ale codzienna praktyka
• Kultura organizacyjna oparta na odpowiedzialności i autonomii
• Rozwój pracowników jako klucz do sukcesu firmy
• Globalne myślenie od pierwszego dnia działalności

Poza biznesem

Wstaję codziennie o 5:30, by zacząć dzień od medytacji i treningu. Mimo intensywnego grafiku (ponad 50 lotów biznesowych rocznie), staram się utrzymywać work-life balance. Biegam w triatlonach, gram w tenisa i jestem aktywnym mentorem dla młodych przedsiębiorców.

Najważniejsza rola w moim życiu? Ojciec dwójki dzieci, dla których staram się być obecny mimo wymagającego biznesu.

Dlaczego ten blog?

„Strona Szefa” to moja przestrzeń do dzielenia się praktyczną wiedzą z zakresu zarządzania i budowania globalnego biznesu. Bez korporacyjnego żargonu, bez pustych frazesów, za to z konkretnymi przykładami i danymi.

Piszę zarówno o sukcesach, jak i porażkach – bo to z tych drugich płyną najcenniejsze lekcje. Jak mawiamy w zespole: „Nie ma nieudanych projektów, są tylko eksperymenty z nieoczekiwanymi rezultatami.”

Jeśli szukasz praktycznej wiedzy o budowaniu startupu, zarządzaniu zespołem w szybko rosnącej firmie i skalowaniu biznesu na globalną skalę – jesteś we właściwym miejscu.