Jak odróżnić chwilowy kryzys od końca biznesu

Odpowiedź jest prosta: jeśli masz czas czytać ten artykuł, to prawdopodobnie jeszcze nie koniec. Ale jeśli czytasz go podczas windykacyjnej wizyty komornika, to… cóż, mogę polecić dobrego prawnika upadłościowego. Żartuję – choć nie do końca. Prawdziwa różnica między kryzysem a końcem biznesu tkwi w danych, perspektywie i – uwaga – twoim ego, które może cię skutecznie oślepić przed oczywistymi faktami.

1. „To tylko sezonowy spadek” vs. „To już piąty kwartał spadków”

Każdy biznes ma swoje cykle. Ale jeśli twój wykres przypomina bardziej zjazd na sankach niż sinusoidę, czas na poważną analizę. Sprawdź:

• Dane historyczne: Czy podobne spadki występowały wcześniej i jak firma sobie z nimi radziła?
• Benchmarki branżowe: Jeśli cała branża kwitnie, a ty toniesz, to nie jest „sezonowy spadek”.
• Prognozy: Model finansowy pokazuje powrót do normy za 3 miesiące czy za 3 życia?

Pamiętaj: jedno „najgorsze wyniki w historii” to wypadek przy pracy. Trzy z rzędu – to już trend.

2. Płynność: chwilowy zator czy terminalna niewydolność?

Zasada prostsza niż instrukcja IKEA: jeśli przez 90 dni nie możesz opłacić podstawowych zobowiązań bez sięgania po kolejne kredyty – to nie jest kryzys, to agonizujący model biznesowy.

3. Zespół: ucieczka talentów czy tylko zwykła rotacja?

20% rocznej rotacji w startupie? Normalne. 50% w ciągu kwartału, w tym połowa leadershipu? Alarm bombowy. Zwróć uwagę na:

• Kto odchodzi: Juniorzy szukający lepszych ofert to jedno, ale gdy odchodzą kluczowe osoby z 5+ letnim stażem, to wołanie o pomoc.
• Dlaczego odchodzą: „Rozwój kariery” w 3 przypadkach to zbieg okoliczności. W 15 – systemowy problem firmy.
• Nastroje: Jeśli kanały Slacka są cichsze niż biblioteka w wakacje, a ludzie omijają spotkania integracyjne jak zarazę – masz problem głębszy niż Excel może pokazać.

4. Klienci: tymczasowy bojkot czy masowa emigracja?

Spadek NPS o 10 punktów? Do naprawy. Wzrost churn rate o 300%? Do szpitala. Analizuj:

• Winrate ofert: Jeśli wygrywasz 1 przetarg na 10, podczas gdy rok temu było 4 na 10, to nie „gorszy okres”.
• Recenzje: Dwie wściekłe recenzje to przypadek. Dwadzieścia to wzór.
• Reakcje na zmiany cen: Klienci narzekają, ale płacą? Kryzys. Odchodzą tłumnie? Requiem dla biznesu.

5. Innowacyjność: pauza czy śpiączka?

Startup bez innowacji to jak klub fitness bez sprzętu – płacą tylko ci, którzy jeszcze nie zorientowali się, że to fikcja. Oceń:

• Pipeline produktowy: Czy pracujesz nad nowymi funkcjami, czy tylko gasisz pożary w legacy code?
• Inwestycje w R&D: Jeśli spadły poniżej 5% przychodów, to nie oszczędzasz – powoli umierasz.
• Konkurencja: Gdy ich roadmapa wyprzedza twoją o 2 lata, a twój ostatni release to hotfixy – czas na resuscytację.

6. Finansowanie: trudny okres czy „gra toczy się o życie”?

Rozmowy z inwestorami przypominają speed dating, gdzie nikt nie chce drugiej randki? Sprawdź symptomy:

• Term sheets: Dostajesz oferty z warunkami, które 3 miesiące temu uznałbyś za obraźliwe?
• Due diligence: Inwestorzy przeglądają twoje finanse dłużej niż wyniki piłkarskiej drużyny narodowej?
• Runway: Masz mniej niż 6 miesięcy zapasu gotówki, a jedyny plan to „jakoś to będzie”?

Pamiętaj: jeśli jedynym źródłem finansowania są twoje oszczędności i karta kredytowa żony, to nie jest strategia – to hazard.

7. Twoja psychika: zmęczenie materiału czy wypalenie?

Jako CEO masz prawo do gorszych dni. Ale jeśli:

• Wolisz czytać maile od komornika niż od klientów
• Spotkania z zespołem przypominają terapię grupową
• Marzysz nie o skalowaniu, ale o sprzedaży firmy (nawet fikcyjnej)

…to może być znak, że twój wewnętrzny barometr już wie to, czego ty nie chcesz przyznać.

Co robić, gdy kryzys przestaje być chwilowy?

Krok 1: Odetnij się od optymizmu (i pesymizmu). Tylko dane.
Krok 2: Przeprowadź brutalnie szczery audyt z zewnętrznym ekspertem.
Krok 3: Określ punkty krytyczne – co musi się zmienić w 30/60/90 dni.
Krok 4: Jeśli szanse na odwrócenie sytuacji są <20%, zacznij planować godne wyjście.
Krok 5: Pamiętaj – upadek firmy to nie to samo co twoja porażka. Chyba że powtórzysz te same błędy.

Ostateczny test? Wyobraź sobie, że startujesz dziś od zera. Czy jeszcze raz inwestowałbyś w ten model biznesowy, z tym zespołem, na tym rynku? Jeśli odpowiedź brzmi „nie”, to wiesz co robić. A jeśli „tak” – no cóż, może jednak przyda ci się ten prawnik od upadłości.

Piotrek

Cześć, jestem Tomasz Nowak – CEO i współzałożyciel NexTech Solutions, globalnego startupu technologicznego, który z 3-osobowego zespołu rozrósł się do ponad 200 pracowników w 7 krajach.

Kim jestem?

Mam 35 lat i od 12 lat działam w branży technologicznej, w tym od 5 lat jako CEO. Z wykształcenia jestem magistrem informatyki (Politechnika Warszawska), ukończyłem również MBA na INSEAD, ale moim prawdziwym uniwersytetem był proces budowania firmy od zera do globalnego zasięgu.

Wierzę w podejmowanie decyzji w oparciu o dane, nie intuicję. Cenię sobie bezpośrednią komunikację i transparentność – zarówno w relacjach z zespołem, jak i na tym blogu. Jestem pragmatycznym wizjonerem – potrafię marzyć o wielkich rzeczach, ale zawsze z planem realizacji w ręku.

Moje wartości

• Transparentność i uczciwość – fundamenty każdego trwałego biznesu
• Innowacyjność – nie jako modne hasło, ale codzienna praktyka
• Kultura organizacyjna oparta na odpowiedzialności i autonomii
• Rozwój pracowników jako klucz do sukcesu firmy
• Globalne myślenie od pierwszego dnia działalności

Poza biznesem

Wstaję codziennie o 5:30, by zacząć dzień od medytacji i treningu. Mimo intensywnego grafiku (ponad 50 lotów biznesowych rocznie), staram się utrzymywać work-life balance. Biegam w triatlonach, gram w tenisa i jestem aktywnym mentorem dla młodych przedsiębiorców.

Najważniejsza rola w moim życiu? Ojciec dwójki dzieci, dla których staram się być obecny mimo wymagającego biznesu.

Dlaczego ten blog?

„Strona Szefa” to moja przestrzeń do dzielenia się praktyczną wiedzą z zakresu zarządzania i budowania globalnego biznesu. Bez korporacyjnego żargonu, bez pustych frazesów, za to z konkretnymi przykładami i danymi.

Piszę zarówno o sukcesach, jak i porażkach – bo to z tych drugich płyną najcenniejsze lekcje. Jak mawiamy w zespole: „Nie ma nieudanych projektów, są tylko eksperymenty z nieoczekiwanymi rezultatami.”

Jeśli szukasz praktycznej wiedzy o budowaniu startupu, zarządzaniu zespołem w szybko rosnącej firmie i skalowaniu biznesu na globalną skalę – jesteś we właściwym miejscu.