Kiedy myślisz o wojsku, pewnie widzisz żołnierzy z karabinami, czołgi i może drony. A gdybym powiedział, że najnowszym „żołnierzem” na froncie jest algorytm, który nawet nie wie, że bierze udział w wojnie? Tak, sztuczna inteligencja (AI) rewolucjonizuje współczesne konflikty zbrojne – czasem w sposób, który przypomina bardziej „Terminatora” niż tradycyjną strategię wojskową. I nie, nie chodzi o to, że maszyny przejmą kontrolę (przynajmniej nie jeszcze), ale o to, jak AI zmienia zasady gry na polu walki.

Od analizy danych do autonomicznych systemów bojowych

Wojsko zawsze było pierwszym klientem nowych technologii – od prochu po internet. AI to tylko kolejny rozdział w tej historii. Tylko że tym razem tempo zmian jest tak szybkie, że nawet generałowie mają problem z nadążeniem. Oto jak AI już dziś działa na froncie:

• Analiza danych wywiadowczych: Algorytmy przetwarzają petabajty zdjęć satelitarnych, nagrań z dronów i przechwyconych komunikatów w czasie rzeczywistym. Człowiek potrzebowałby miesięcy, AI – minut.
• Predykcja zagrożeń: Systemy uczące się przewidują ruchy przeciwnika na podstawie historycznych wzorców. To jak szachy, tylko że zamiast figur są ludzkie życia.
• Autonomiczna broń: Drony bojowe, które same identyfikują cele? To już nie science fiction, ale rzeczywistość w kilku armiach świata.
• Cyberwojna: AI wykrywa i odpiera ataki hakerskie szybciej niż jakikolwiek człowiek. Niestety, może też prowadzić własne ofensywy.

Przykład z pola walki: System Project Maven

Amerykański Pentagon we współpracy z Google (tak, ci od wyszukiwarki i kotków na YouTube) stworzył system analizy obrazu, który z 95% dokładnością identyfikuje obiekty militarne na zdjęciach. W praktyce oznacza to, że:

Brzmi świetnie, prawda? Aż do momentu, gdy uświadomisz sobie, że ten sam system może być używany do automatycznego namierzania celów. Nagle technologia, która miała chronić żołnierzy, staje się narzędziem do bardziej efektywnego zabijania.

Etyka AI na wojnie – czy algorytmy powinny decydować o życiu i śmierci?

Tu zaczyna się prawdziwy problem. Bo jeśli AI może podjąć decyzję o ataku szybciej i dokładniej niż człowiek, to dlaczego tego nie robić? Odpowiedź jest prosta: bo maszyny nie rozumieją kontekstu. Nie wiedzą, że czasem lepiej nie strzelać, nawet jeśli cel jest „prawidłowy”.

Kilka kontrowersji, które budzi militarne AI:

• Błędy identyfikacji: Algorytm widzi broń tam, gdzie jest tylko telefon komórkowy. Koszt błędu? Niewinne życie.
• Eskalacja konfliktów: Autonomiczne systemy mogą podejmować decyzje zbyt szybko, nie dając czasu na dyplomatyczne rozwiązania.
• Odpowiedzialność: Kto odpowiada, gdy AI zabije cywila? Programista? Generał? A może sama maszyna?

Przypadek z 2020 roku: Autonomiczny dron w Libii

Według raportu ONZ, turecki dron Kargu-2 „śledził i autonomicznie zaatakował” ludzkie cele podczas konfliktu w Libii. To pierwszy udokumentowany przypadek, gdy AI samodzielnie podjęło decyzję o ataku na ludzi. I pewnie nie ostatni.

Przyszłość: Gdzie zmierzamy z AI w wojsku?

Jeśli myślisz, że to, co opisuję, to odległa przyszłość, to mam dla ciebie złą wiadomość – większość tych technologii jest już testowana lub używana. Oto co może nas czekać:

• Robotyczne oddziały: Połączone w sieć autonomiczne maszyny bojowe działające jak rój. Brzmi jak „Black Mirror”? To już prototypy.
• AI dowódców: Algorytmy opracowujące strategie wojenne na podstawie tysięcy historycznych bitew. Czy Napoleon miałby szansę przeciwko takiemu systemowi?
• Wojna informacyjna: AI generujące dezinformację na masową skalę, personalizowane dla każdego odbiorcy. Fake newsy to dopiero początek.

Cywilne zastosowania technologii wojskowych

Paradoksalnie, wiele z tych technologii znajdzie zastosowanie w życiu codziennym:

• Systemy rozpoznawania obrazu – od diagnostyki medycznej po autonomiczne samochody
• Algorytmy predykcyjne – prognozowanie katastrof naturalnych
• Cyberbezpieczeństwo – ochrona przed atakami na infrastrukturę krytyczną

Czy to dobrze, że rozwój AI napędzają głównie budżety wojskowe? To pytanie, na które każdy musi odpowiedzieć sobie sam.

Podsumowanie: Wojna, pokój i sztuczna inteligencja

AI w wojsku to jak nóż – może służyć do krojenia chleba lub zabijania. Problem w tym, że tym razem nóż sam decyduje, jak zostanie użyty. Jako społeczeństwo stoimy przed wyborem: czy pozwolimy, by technologia wyprzedziła nasze zdolności do jej etycznego wykorzystania?

Jedno jest pewne – AI już zmieniło charakter wojny. Pytanie tylko, czy na lepsze. Bo w przeciwieństwie do ludzi, algorytmy nie mają sumienia. I to powinno dać nam do myślenia, zanim następnym razem powierzymy im decyzję o życiu lub śmierci.

PS. Jeśli myślisz, że to wszystko to odległa przyszłość, przypomnij sobie, że twój smartfon ma większą moc obliczeniową niż komputer, który wysłał ludzi na Księżyc. Postęp technologiczny nigdy nie był tak szybki. A wojsko zawsze znajdzie sposób, by go wykorzystać.

Piotrek

Cześć, jestem Tomasz Nowak – CEO i współzałożyciel NexTech Solutions, globalnego startupu technologicznego, który z 3-osobowego zespołu rozrósł się do ponad 200 pracowników w 7 krajach.

Kim jestem?

Mam 35 lat i od 12 lat działam w branży technologicznej, w tym od 5 lat jako CEO. Z wykształcenia jestem magistrem informatyki (Politechnika Warszawska), ukończyłem również MBA na INSEAD, ale moim prawdziwym uniwersytetem był proces budowania firmy od zera do globalnego zasięgu.

Wierzę w podejmowanie decyzji w oparciu o dane, nie intuicję. Cenię sobie bezpośrednią komunikację i transparentność – zarówno w relacjach z zespołem, jak i na tym blogu. Jestem pragmatycznym wizjonerem – potrafię marzyć o wielkich rzeczach, ale zawsze z planem realizacji w ręku.

Moje wartości

• Transparentność i uczciwość – fundamenty każdego trwałego biznesu
• Innowacyjność – nie jako modne hasło, ale codzienna praktyka
• Kultura organizacyjna oparta na odpowiedzialności i autonomii
• Rozwój pracowników jako klucz do sukcesu firmy
• Globalne myślenie od pierwszego dnia działalności

Poza biznesem

Wstaję codziennie o 5:30, by zacząć dzień od medytacji i treningu. Mimo intensywnego grafiku (ponad 50 lotów biznesowych rocznie), staram się utrzymywać work-life balance. Biegam w triatlonach, gram w tenisa i jestem aktywnym mentorem dla młodych przedsiębiorców.

Najważniejsza rola w moim życiu? Ojciec dwójki dzieci, dla których staram się być obecny mimo wymagającego biznesu.

Dlaczego ten blog?

„Strona Szefa” to moja przestrzeń do dzielenia się praktyczną wiedzą z zakresu zarządzania i budowania globalnego biznesu. Bez korporacyjnego żargonu, bez pustych frazesów, za to z konkretnymi przykładami i danymi.

Piszę zarówno o sukcesach, jak i porażkach – bo to z tych drugich płyną najcenniejsze lekcje. Jak mawiamy w zespole: „Nie ma nieudanych projektów, są tylko eksperymenty z nieoczekiwanymi rezultatami.”

Jeśli szukasz praktycznej wiedzy o budowaniu startupu, zarządzaniu zespołem w szybko rosnącej firmie i skalowaniu biznesu na globalną skalę – jesteś we właściwym miejscu.